ترجمه الفاظ هزارگی به زبان دری
فارسی:
ترجمه بعضی واژه های زبان هزاره گی به زبان دری
فارسی:
برنامه نوای نی یکی از برنامه های ادبی رادیو
راه فردا است که از شنبه تا چهار شنبه ازساعت 9-10 شب به طور مستقیم نشر می شود ،
شب های پنجشنبه برنامه اختصاصی است به دوبیتی هزاره گی ، که شنونده ها تماس گرفته
دوبیتی های محلی را به خوانش می گیرد . واهنگ های محلی را فرماییش میدهد ، وتعدادی
از شنونده ها نا آشنا است کمی با واژه های محلی منهم
تعدادی از واژ ه های که بشتر مردم استفاده میکند
به زبان معمولی که مردم کابل صحبت میکند ترجمه کرده ام .
یخی تمام کردن کاری = ایکر ته ، یگ رها
وارخطا = ا بلک ، تیز
بعداًوپسانتر = اوسه ، یک لازه پاستر
رفیق = آلی
پدر = آبی ، آتی
مادر = آیه ، ایکه
خواهرخانم = ایگه چی
زن برادرشوهر = اپسو
مادر حال = مایندر
کاکا = ابغه ، دادی
گام = الغو
پلچک = الغوچگ
دروغگو = الغاو، چلقاو
قریه = آغیل ، منطقه
بلی = اری، اتوف
پوست خشکیده جلد = ایپه غو
گره زدن موی = اته کی ، سه باف
ژنده پوش = الم جلم ، قم
چکش = اله غه
کف دست = اله غه
بیحال = التن کنده ، اژ غن
استاده کردن = ایستل جی ، استه
بی‌نظم وسراسیمه = الخ پلخ ، چارپیچه
بالا
= بلند، قولبله
سرشیو=
قلچیو
عجله = ا په ته له
بد سخن = ایله گوی ، بد زبو
سرو صدا= غال مغال، قیغسک
رها کردن = ایله کد، پورته کد، ایشتو
فرستاده خاص = ایله چی ، طلب گار
بنوشان = اوچلجی کو
اخطاربجنگ = اله مای له، پف پته که
بدل کردن = الیش کدو، بدل کدو، تبدیل کدو
دوستان = الای گو، اچه گو، الیگوید
ترسو = اوشبورغو، بیدل، ترسو
زکام = آوبینی گگ، پیشکگ، ذوکام، بخش باره
کم حوصیله گی = اویلده مله گی ، قار نوک
تهدیدلفظی کردن = آیدکدو، پوف
مادرکلان = آجه ، آ جه گک
رایگان = ایله ، مفت
هاون و اونگ = اوغور
تاریکی کردن چشم = ارگ مرگ، چپرک، تریک تر یک
سفید = ایسپی
حفاظت ازترس = اولغوی تو
جن وپری = اوخلای ، بلا
بدخلقی =
بد اوزا
شبه ومانند کردن = ادلی دلجی
ذغال چوب = انگیشت
هررنگ = ارجل ، ادکلی
کهنه وژولیده = اژغند ، جولک، قم قم،
دستدوزی لباس = ایرمه ، کوک
استخوان = اوستغو
شوربای تخم مرغ = اوشورک ، وقره مار، پیاوه
اسپ تندرو = ایرغه
سبز تیره = ایشیل
خانم برادر = این گای
پیراهن =
پیرو
جلوگیری = آیگنده، ایلی
خودنمائ = استه قله ، خود خوشله، لیختک، خود
خوشک
غذائی ازآردودوغ = اوماج ، کشکو بلگو
نازکردن = ایرکه تو له
گدائی گر = اوسخور، گشتگر، بیکاره
تصادف کردن = ادوگوت له
ریسمان قلبه = اتنگ
بیکاروبیبندوبار = ایله سر، ده ده ای، لات و پات
محاصره ونگهداری = ایگل ، اوش کدو
اطاعت و ازگفت شدن = آزاید
حامیله وبار دار= آویست
برخیز = ارخای ، وارخیز، بخیز
مادر = آبای ، آیی، ایکه،
پدر = آتای، آبی، آغای
مادرکلان = آپای ، آجی
خانم اشراف= آغه
حالا = آکو،اینیالی
جنزده گی = انگلتو،سایه تو
برخاستن = ارخستو،وارخلجی
ارباب = آولوغ ، شریگ،خان
شرم و حیا = آی برخوردو،تنک روی
ناخن = آخو ، ناخو
رویش کاری = اوداو
دبل وضخیم = اوستور ، غوده، دبل
همسرو خانم = آوتینه ، خاتو ، سیاسر
مادر اندر = آچه ، میندر
تخمین = ادلقه ، اتکل
مادرکلان پدری = آچول ، بکله ، بابه
دفع زهرمار = آووسو
شراره آتش = آله مگده ، النگ
پشت گردن = اله مغه
حرص وآذزیاد = آپه له ، آوول
مریضی دندان حیوان= آمرو
صرفه جوئی = ایلای
انبارسنگها = اوبه، جغله
افواه و تبلغات = اله هوئید
همانطور = اموتوراونورقم
صداکشیدن سگ = اوله جی
غذای شکمبه گوسفند = اورگوماج
آرزو ومیل = آغو،ده دو گرفته
اتسه زکام = آپچی ، بنی زدو ، آوبنی گگ
الماسگ = آتیشگ،جیل پاره شدن
حدس وگمان = اتکلی ده شانمه
سیفلیس = آتیشگدانه
تخمین = اتاله ، برابر
زکام = آوچی
بیگانه = آتره کی، بیگنه و غیره
عهد و پیمان = آد، واده، لوض
شاخه = اوچغ، شخچل
احتیاط = آدوله ، ایتیاد
دورنگ = آله، اله گگ
بی عقل = الته ، دیونه،کموش
خوف وترس = آله ده ، وشبورغو
استاده کردن = ارخال جی
مانده شدن = الدره ، ایبره
عجله وشتاب = اوول
فریبکارودروغگو = آبول، چالوس
رقصیدن نشسته = آخوچای
غوغاوهیاهو = ایقسراگ ، قیغسگ
وقت وزمان = اوچور، لازه
توجه = اوش
نفستنگی وخستگی = این نا سگ
اینجا ودرین محل = این جی
فاژه کشیدن = ایسنه ده
شعله آتش = اله مگ، النگ
حمله کردن = آله کدو، توپ کدو، توپ اشتو
آهسته گذاشتن = دمراس بیل
حالا = ایساه، آکو، اوخته
آتش کردن = ایله سو
بیکاره = آی دو، ایله خور
زخمی = آوگار،اوگر
علف = آوجار، الاف
مزاجهای مختلف = آوباد
انواع آش = اوگره
تخمین کردن = ادلقلجی
خفگ کردن = ا فاگ دلجی
عقیم کردن = اخته دلجی
جادوکردن = آواسودلجی
گام انداختن = الغودلجی
گپ بیهوده = آولمو
گذر از آب = آوپره
اساس وبنیاد = آوداو
گوشت رانگوسفند = آله مه غه
بسته کردن پایحیوان = ایشکیل
مادرپدرکلان = آچه که لو
چوبدراز برای زراعت = آله کش
خزنده شترمانند = شوتوربوغدی
هموارکردن = آواردلجی
بوته کوهی برایریسمان = الترغو
توپک دهن خورجین = ایلمک
اشاره = ایلمگ
محافظ = ایله غو
تنفس تندمریض = اینه جه
موج زدن آتش = النگکس
انگشت کلاندست = ایرتکه، ایرکه
بزنرقوی = ایرگاچ، تکه
گیاه برای زخم = ایرومقره
سوراخ دسته بیل = انغو
چیزیراجستجوکردن = ایله بورشدو، پالیدو
اخراج ازمجلس = ایل برغو
عاجزوخسته = ائیز
چوکات زیردروازه = ایرگینگ
دهلیز = پس درگه
تکیه کردن = اینه که دلجی
همراهی کردن = اولبورغو
قرض اندک = آنجگ مانجگ
کمینگاه = آیبور
موی نرم بز = آدوپه دول
غم واندوه = ا یناو
بوجول بازی = آپو
نفرین شده = اوقره خور، سرنارسیده
خودمانی = ایلوغیل
درحیرت مانده = انگوبنگ
متردد ودودل = ایلنگ سیلنگ
پالیدن = اپله
گره خورد = ایلمگ
نسلگیری حیوان = اپیره ، ووگور
آرامشدن = اموجی
تهدیدکردن = اخوداب دلجی، اوش بور کدو
ازرمه جداشدن= اپلتری
اشتیاق = اجورغه
بزآهو = ارغلی
مسابیقه اصپ= جوره
گیاه نوروئیده = اله سو
کنایه وطعنه = آیه دگ
پوست قاف = الیله
شبپرک چرمی = ایلگینگ
شرم وحیا = ایبیرشیبیر
جویچه آبیاری = اوروغچر
کف زمین دریا = آوخه نه
علاقه جنسی حیوان= آی ریغ
ناله وگریه = آنجه له
پرنده آبی زردرنگ = انغیر
درخت کوهی = ایرغای
کیسه دباغی شده = آمبو
شاخه شاخه = آچه لی
کیسه دراز پول = امپو
لبه تیزظرف = ایرماغ
بغل ایستادشدن = ایل کامرو
تسمه زین اسپ = اخته سو
بلندنمودن گوش حیوان = اووج
بیتابی از پورخوری زیاد = ایلدره، پیچتاو
باغیرت وباننک = ایرکه تو، ننگی
بااطمینان وفارغ البال = اوماق بله
پندیده گی = امس
خواب آلود = اورگیله
چطور شد؟ = چناس شد؟
نامزادی = خویشی کسی
عروسی = طوی
رها کردن = ایله کدو، پورته کدو و
پور موشت کدو
نگاه کردن = توخ کدو، سیل کدو و دیدو
دویدن = خیز کدوف دویدو و پورته
ایشتو
آب ضرف شویی = دیشتک، تیرآو
پیاله = پیله
کاسه یاظرف = جمکوسه، پیله کسه
بعد = ووسه، ازی ووسو
همسر = خاتو، آوتینه، سیاسر و آیه
بدکیچا
چاق و پور زور= میته، چپرغت،
لوکوور
کمزور = کمجنسک، بدک و لاغرک
زن برادر شوهر = ابسو
دشمن نزدیک = سیال، اودور زاده،
سیال بچه
چشم = ووقره، چشیم و دیده
زبان = زیبو
پا = پای، پایچه، قی
سر = تولغه
دروازه = درگه
