امنیت یک اصل عمده و مهم در زندگی اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و
سیاسی ملتهاست که در سایه آن، تام امور جامعه و کشور، به پویایی و بالندگی می رسد.
پدیده امنیت در طول چندسال گذشته آرزوی دست نیافتنی بوده و باوجود حضورعساکر خارجی
و کمک های هنگفت در بخش امنیتی این کشور، مردم متحمل خسارات زیاد مالی و جانی شده
و سرمایه های بزرگ انسانی و اقتصادی خودرا از دست داده اند. که عامل اصلی آن،
دخالت های بیرونی، فقدان یک دولت انتخابی و مشروع و نبود اراده جدی مبارزه با
تروریزم بوده است. در آغازین روزهای حکومت وحدت ملی، افغانستان و شهرهای بزرگ این
کشور شاهد نا امنی های فزاینده و گسترده ای بوده است که نگرانی مردم را چند برابر
ساخته است. در این مقاله در پاسخ به این سوال می پردازیم که امنیت چیست؟ آیا دولت
مردان خواهد توانست که به وعده های خویش وفا کرده و امنیت را تامین کند؟ راهکارها
چیست؟ دانشمندان، از امنیت تعریف های مختلف ارائه کرده است:
"امنیت"عبارت است از نقطه عطف مهم و دلخواههمه
برای هر ارگانیزم، اعم از فرد، جامعه یا سیستم که نیاز مبرم مردم را تشکیل می دهد.
و یا امنیت یک اصل عمده و مهم زندگی اجتماعی و سیاسی ملتهاست
که در پرتو آن تمام عرصههای دیگر به طور منظم و حسب
دلخواه تنظیم و مهار میگردد. در تعریف دیگری امنیت آمده است که " امنیت به
مدیریت خطرات و پیاده سازی یک سیستم به منظور پاسخگوئی
و مقابله با تهدیدات موجود در یک کشور گفته می شود" امنیت را می توان به بخش
های مختلف تقسیم کرد که از آن جمله: امنیت فردی، امنیت خانوادگی، اجتماعی، امنیت
ملی یا کشوری، امنیت خارجی یا بین المللی، امنیت اقتصادی، امنیت فرهنگی، امنیت
روانی، امنیت شهری و امنیت منطقه ای از مهمترین تقسیم بندی امنیت در کشور می باشد.
در افغانستان در همه این بخش ها نا امنی افزایش یافته و مردم را نگران آینده ساخته است. حملات
هدفمندانه دشمن در پایتخت کشور، خودگواه بر افزایش نا امنی است که هر روز بر این
گونه حملات در کشور شدت بخشیده می شود. بی ثباتی سیاسی و موجودیت فساد گسترده
اداری در کشور، مردم را نسبت به بهترشدن امنیت بی باور ساخته و باعث نگرانی جامعه
گردیده است.
چه ضرورتی برای تامین امنیت در جامعه وجود دارد؟ تامین امنیت و مبارزه با موانع امنیتی، یکی از نیازهای اصلی
و اساسی مردم افغانستان می باشد. تا زمانی که خطر نا امنی مردم را تهدید کند، هیچگاهی
جامعه به پویایی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و دینی دست پیدا نمیکند؛ بخاطری که تمام
توسعه، انکشاف، رشد معارف، سرمایه گذاری، تقویت مراکز علمی و اقتصادی و برگزاری
مراسم های دینی و مذهبی، به تامین امنیت ضرورت دارد. در چندسال گذشته به خاطر نا
امنی بزرگترین فشارهای اقتصادی، نا هنجاری های سیاسی و موانع در پیشرفت مردم به
وجود آمد. حدود هفت میلیون شهروند افغانستان بخاطر نا امنی از کشور مهاجر شد و
کشور را از وجود نیروی جوان و متخصص خالی نمود.
عوامل نا امنی در کشور چیست؟
مشکلات نا امنی در کشور، از مرزهای مشترک و طولانی، فساد
گسترده اداری، عدم برخودر جدی دولت با جرایم جنگی و نظامی، آزادسازی مخالفان مسلح
دولت از زندانها، عدم مصؤنیت میدانهای هوایی، تعریف مشخص از دشمنان صلح، مصؤن
نبودن دروازه های شهرها، افزایش کاشت و قاچاق مواد مخدر و روابط پیچیده کشورهای
بیرونی با مافیاهای داخل کشور، از عوامل نا امنی به شمار می رود.
راهکارهای اساسی
جهت تامین امنیت چیست؟
تامین امنیت در
کشور یکی از پروسههای پیچیده و مشکلی هست که جز با اراده محکم حکومت و همکاری
مردم، تامین نمی شود. دولت وحدت ملی هرچه سریع تر باید، راهکارهای اساسی را روی
دست گیرند تا از قربانی شدن بیشتر مردم و نیروهای امنیتی در اثر نا امنی های رو به
افزایش جلوگیری نماید.
1 – وزارت امور سرحدات و قبایل
جمهوری اسلام افغانستان باید در مصؤنیت مرزهای طولانی کشور تلاش نمایند. همچنان
وزارت محترم داخله با کمک و مساعی وزارت هوانوردی باید در مصؤنیت میدان های هوایی
کشور اقدامات جدی و عملی را روی دست گیرند.
2 – حفظ و مراقبت از دروازه های
دخولی مرکز و ولایات، نقش مهمی را در تامین امنیت دارد. مراقبت شدید از دروازه های
ورودی و خروجی ولایت های نا امن کشور مانند کابل، ننگرهار، مزار، هرات، قندهار،
زابل و غزنی که همه روزه شاهد نا امنی های فزاینده ای در این ولایت ها هستیم، دولت
باید دروازه های ورودی و خروجی این ولایت هارا مصؤن سازد. از جانب دیگر بخاطر
نزدیک بودن این ولایات با مرزهای کشور و داشتن موقعیت های حساس و مهم، از طریق
دروازه های دخولی و خروجی آن بیشتر مخالفان رفت و امد می کنند.
3 – دولت باید با کاشت و تولید و
قاچاق مواد مخدر مبارزه نماید. چون مخالفان مسلح از مواد فروش مواد مخدر تغذیه می
شود و از این طریق کشور را نا امن می سازد. دولت باید بدیل مواد مخدر را برای برای
دهقانان عرضه نماید. چون موجودیت مواد مخدر در کشور، از یکسو باعث کاهش کمک های
خارجی شده و از سوی دیگر باعث تقویت اقتصادی گروه طالبان گردیده است.
4 – کنترل روابط خارجی افغانستان
با کشورهای دیگر، یکی دیگر از راهکارهای مهم جهت تامین امنیت می باشد. مصؤن سازی ارتباطات
بیرونی و حفظ اسناد و مدارک دولتی، می تواند در تامین امنیت در کشور کمک نماید.
کنترل ارتباطات شامل: ارتباط مقامات دولتی، تلفن ها، تجارت ها، مکاتبه ها، مسافرین
که همه در ارتباط نقش دارد. مسؤلین باید هرنوع رابطه کشور را با بیرون حفظ نماید.
نتیجه
امنیت یک پدیدهای مهم در زندگی اجتماعی و سیاسی ملت هاست که
در پرتو آن تمام عرصههای دیگری جامعه به طور منظم و حسب دلخواه می تواند تنظیم و
مهار گردد. رشد و پویایی مسایل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، دینی و مذهبی جامعه به
تامین امنیت نیازشدید دارد. مبارزه بافساد اداری، جلوگیری از حرکات حساسیت برانگیز،
اراده جدی مبارزه با تروریزم ،تامین عدالت اجتماعی، کنترل ارتباطات بیرونی، مصؤن
سازی دروازه های خروجی و دخولی ولایت ها با مرکز، از راهکارهای اساسی برای تامین
امنیت می باشد.
