چکیده
معیاری بودن زندگی از نظر قرآن و الگو قرار دادن زندگینامه ائمه معصومین(ع)،
اساس توفیق یک مادر را در پرورش نسل شایسته و صالح تشکیل می دهد. مادر شایسته همیشه
نسبت به مهارت های تربیتی فرزند آشنایی دارد؛ رفتار نیکو، پاکدامنی، انتخاب
شایسته، انتخاب الگو مناسب، کنترل اوضاع خانواده و حفظ احترام و شناخت از فرزند،
مادر را در تربیت فرزند صالح کمک نموده و اصول و مولفه های رفتاری او را تشکیل می
دهد. تغذیه، مراقبت، حمایت از کودک و همچنین اِعمال محبت، در همه ی مراحل زندگی از
وظایف مادر است. افزون بر این همه، روش و سیره ی ائمه(ع) می‌آموزد که مادر از خداوند
درخواست فرزندان سالم و صالح داشته باشد و در هنگام تولد نوزاد، از سلامتی روحی و
جسمی او سوال کند نه از دختر یا پسر بودنش. تمام حالات روانی مادر، غم‌ها و غصه‌های
او، غضب‌آلودگی و بر‌آشفتگی، برافروختگی و هیجان، بدبینی و بدخواهی، کینه‌توزی
و حسدورزی او همگی روی فرزند اثرگذار می باشد. مادران باید با کینه توزی ها، برخورد های نا بجا، تبعیض و
تحمیل خرافات ، سرزنش های بی مورد، فرزندان خویش را در پیچ و خم های زندگی جامعه
امروزی افغانستان رها نسازند و همکار و مشاور آنها باشد. خزانه های پنهان در ذهن
فرزندان را باید مادران شگوفا و آشکار سازد. و همچنان روابط محکم عاطفی زنان با فرزندان شان تاثیرات خوبی را روی
تربیت انها بجا می گذارد.
واژگان کلیدی: معیار های زندگی –مسئولیت های دینی
اجتماعی و اخلاقی، ویژگیها ی فردی مادر– عاطفه و مهربانی مادر.
مقدمه
هشتم مارچ روز جهانی زن و میلاد حضرت زینب(س) را برای همه زنان مسلمان جهان و
افغانستان تبریک عرض می کنم و امید وارم که با معیاری شدن زندگی ها از نظر قران،
جامعه عاری از خشونت و خالی از مشکلات را داشته باشیم. آغوش مهربانی زن، به عنوان
یک پناهگاهی مطمئن از آفات، اضطرابات و سرگردانیهای زندگی می باشد. زن خدا شناس، گمشده گان وادی حیرت را
از ضلالت می رهاند و در امتداد افق شاه راه سعادت و دینداری سوق می دهد. از جانب
دیگر بی توجهی مادران نسبت به تربیت کودک،
ضربه جبران نا پذیر را بر پیکر جامعه وارد خواهد نمود و به قیمت شرف و عزت جامعه انسانی
تمام خواهد شد. گرچند جامعه طبقاتی و افکار مختلف عقیدتی و دینی مردم و هجوم فرهنگ
های دین ستیزی، مادران را در مراتب مختلف تربیه
فرزند قرار داده است؛ اما کودک آینه ی با صفای است که خداوند آنرا بدست زن به
ودیعه گذاشته و باید تمام توجه زن به سروسامان دادن به این امانت خداوند صورت گیرد.
کودک تمام داشته های خودرا از دامن مادر پاکدامن بدست می آورد و با آن داشته ها وارد اجتماع می
گردد. دامن مادری که زمینه ی پرورش نسل صالح در آن فراهم آمده است، به عنوان سرزمین
پاک و طیب - یاد می‌شود. مادری که پاکی نفس را مراعات ننموده به عنوان زمین آلوده و
شوره‌زار، حاصلی ناقص و بی‌فایده خواهد داشت؛ بنا براین خانواده‌ی آرمانی و اسلامی،
به رهبری مادری است که می خواهد فرزند صالح وشایسته ای را تربیت نماید.
جایگاه زن از دید گاه اسلام
باورمندی به مقام زن در اسلام و همگام شدن انسانها با
اندیشه های خرد منیشی، توسعه وی و دست آوردها ی بی نظیر با نوان یک اصل بوده و نادیده
گرفته شدن حقوق زنان در جامعه، زنان
را در متزلزل ترین نردبان حقوقی
قرار داده و ساطور خشونت و قاچاق حیثیتی نصف جامعه مارا نابود نموده است. دزدان کرامت انسانی بازار شبکه های بین المللی و قاچاق حیثیتی
را گرم نموده و مصیبت و خسارت جبران نا پذیر را در دامن پاک خانواده ها بر چسب می
زنند. از نظر اسلام، زن به عنوان مدیر عاطفی و رهبر واقعی خانواده باید در همه
موارد احترام شود و آبرو عزت زنان حفظ گردد. خشونت های مبتني بر انديشه برتري مردان بر زنان،
بهداشت رواني خانواده را در معرض تهديد قرار مي دهد. فرد گرايي، انديشههاي
مكاتب فمينيستي، افكار اصالت انسان منهاي خدا، و نگرشهاي
ليبراليستي همراه با تحولات اجتماعی، صنعتی شدن، شهر نشینی، و يكسان سازي جهاني در
قالب فرهنگ واحد، اقتصادي واحد و توسعه ارزشهاي
واحد، به فرايند تحولات اجتماعي طوري سرعت مي دهند و همپاشي نهاد خانواده كمترين
بهايي است كه پرداخت ميشود. دید گاه های سنتی و نظام فرسوده اجتماعی هر امر مقدسی را در
قبال زنان و مردان، به یک امر خشین و نا درست تبدیل کرده است. به عنوان نمونه:
ازدواج قبل از وقت، ازدواج اجباری، بد دادن، در مقابل پول تبادله کردن، بدل نمودن
و برای اهداف کوچک و ناچیز، ازدواج صورت می گیرد که این پدیده مقدس تبدیل به یک
امر نا هنجار می شود که منجر به قتل و مرتکب شدن گناه کبیره می گردد.
معیار خانواده سالم از نظر قران چیست؟ در این مورد خداوند متعال درآیه 21 سوره روم ذکرکرده است که می فرماید: ومن
آیاته آن خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنو الیها و جعل بینکم مودت و رحمت ان فی
ذالیک لآیات لقوم یتفکرون. اساس توفیق هر خانواده جهت تربیت کودک و نسل صالح چهار
نکته می باشد"آرامش و سکون – عشق – رحمت و
اخلاق"
"از نظر اسلام وجود زن مایه ی خیر وآرامش
. موجب سکون و وقار است. اوست که دل های رئوف می پروراند و مهرها و عاطفه ها رادر گرو
مهرورزی خودقرار می دهد. اوست که با انتقال خصائص در حیات انسانی خود به کودک، به جامعه
بشری انسان تحویل می دهد. اسلام برای زن دنیایی بسیار زیبا ایجاد کرده است، دنیایی
که همه افراد آن باید به مادراحترام و تعظیم کنند، او بانوی خانه و فردی محترم است،
نه غم معاش دارد ونه رنج کار بیرون وتصادم ها ونه دوری از فرزند که ثمره ی دل است.
شوهر نمی تواند او را به انجام کاری مجبور کند و حتی نمی تواند او را وادارد که فرزندش
را شیر دهد. به تصریح قرآن، فرزند حق اُف گفتن وترشروئی به او ندارد، نمی تواند او
را از خودبراند و پس از سپاس پرودگار باید زحمات او را شاکر باشد."[1] پاکدامنی ، دلسوزی ، همکاری، مشورت ، دعا کردن، ایجاد
انگیزه ترس از گناه توسط مادر برای فرزند، کنترل آشفتگی های خانواده گی و رفتار
های اجتماعی فرزند توسط مادر و ایجاد روابط عاطفی و احترام به نظریات فرزند به
عنوان مسئولیت های اساسی زنان و مادران در قبال فرزندان شان می باشد. یگانه مشکل و
چالش عمده که شیوه تربیتی را در جامعه تهدید می کند؛ اشتغال بیش از
حد مادران است. اشتغال بیرونی و کار کردن به دفاتر، باعث سوء رفتار مادر می شود و
کودک با قحطی عاطفه رو به رو می گردد. متاسفانه بعضی مادران بیشتر ازانکه خودرا یک
رهبر و مادر ببینند؛ یک کار گر فکر می کنند که این امر به شدت روحیه طفل را صدمه
زده و باعث عقده مندی طفل می گردد. کودکی که فقط برای چند لحظه و چند ساعت محدود
در کنار مادر خسته و جگر خون قرار گیرد، مورد بی توجهی، غفلت، کمبود عاطفه،
انحرافات اخلاقی قرار گرفته و حتا مورد پرخاشگری و اذیت مادر قرار می گیرد.
راهکارها جهت
موفقیت بیشتر مادران در پرورش نسل صالح و شایسته
اول، داشتن یک سلسله ویژگی ها از جمله: زن و مرد باید از
نظر فرهنگی و سنت های رایج با همدیگر نزدیک باشند، تا حد ممکن از نظر مالی باید
خانواده دو طرف با هم دیگر مساوی باشد، باید در سرزمین زندگی کنند که از نظر رسم و
رسوم باهمدیگر تفاوت زیاد نداشته باشد، دیدگاه های هردو خانواده از نظر اعتقادی – سیاسی – اجتماعی و معاشرتی با هم فرق زیاد نداشته باشد. از نظر سن
وسال باید متناسب باشد و از نظر میزان تحصیلات تفاوت فاحشی نداشته و همچنان اختلاف
سلیقه در خانه و محل کار نداشته باشد.[2]
دوم، مربوط به حرکات و رفتار والدین می باشد؛ که در حضور فرزندتان
برخورد مثبت و آرامی از خود بروز دهند چون کودکان به محیطی امن و آرام و اغلب مثبت
نیاز دارند . هیچ کس نمی تواند بیشتر از مادر در ایجاد فضایی مناسب و ارام مؤثر باشد.
اساس و تهداب گذاریهای ازدواج باید در
زندگی جامعه افغانستان اصلاح شود. رسم و رواج ها و آشنایی ها طبق دستور اسلام و
قوانین زندگی ساز قرآن به پیش برود تا این مشکلات ها حل شود و فرزندان صالح
وشایسته در جامعه ما تربیت گردد.
نتیجه بحث
1 - مادر، به عنوان نخستین رهبر موثر و عضو مهم خانواده، باید همیشه مورد توجه
جامعه قرار داشته باشد تا بتواند به وجه احسن مسئولیت سنگین خویش را ادا سازد.
2 – حرکات که در خانه صورت می گیرد باید سنجیده شده و بر اساس قوانین دینی باشد و
همچنان در تهداب گذاری خانواده دقت صورت گیرد.
3 – پدر و مادر باید با فرزند
خویش مشورت نماید و آنها را از عواقب گناه بترساند و باید تمام معیار ها و ارزش های
زندگی را برای آنان تعریف نماید.
5- زنان به عنوان یک محور اساسی در خانواده مورد توجه قرار داشته باشد و هر
گونه بی احترامی و خشونت علیه زنان، آینده جامعه را با زیان های بزرگ برابر می
سازد.
پیام نویسنده
مادران
مهربان! چراغی بر افروزید و آن را بدست
جوانان صالح تان دهید تا دراین لانه تاریک زمان هوشیارانه گام بردارد. پرشکوه ترین
مراحل نیازمندی جوان به آموزش وپرورش مخصوصآدرزمینه های اخلاقی وتربیتی درفضای
خانوده شکل می گیرد. خانواده های محترم باید دلیل ها و انگیزه های دینداری را برای
فرزند نوجوان و جوانان خویش بفهماند و موج خروشان زندگی شان را از عشق به خداوند
قوت بخشد.
زنان نگذارند که فضای سرد و تبلیغات زهر آگین جامعه
فرزندانشان را درآغوش گیرند و سرمای خشک عاطفه ها و بی مهری ها از آنان مجسمه های
ساکت و بی حرکت سازند. زمستان که بر قلبهای دشمنان دین و مذهب حاکم است با صدها
آیه و دلیل و منطق گرم نمی گردد و آنها از دلهای کودکان تان دست بردار نیست، شما
باید با کینه توزی ها، برخورد های نا بجا،
تبعیض و تحمیل خرافات ، سرزنش های بی مورد، فرزندان خویش را در پیچ و خم های زندگی
رها نکنید. غفلت مادر از سرنوشت فرزندان شان برای دشمنان و انحرافات و گمراهیها
فرصت آفرین است و فرزندان شا ن قربانی تبلیغات خاموش دشمن خواهد گردید. نویسنده گان و جوانان
تحصیل کرده باید راه های اساسی زندگی خانوادگی را برای مردم جامعه تعریف نمایند.
