کوه عروس در شرق کوتل شاطو
و در حدود یک‌صدوچهل کیلومتری مرکز بامیان یکی از شاهکارهای طبیعت در این
ولایت است که تاکنون کسی نتوانسته به آخرین قله آن قدم بگذارد.
در بامیان تنها بند امیر، مجسمه‌های تخریب‌شده بودا، شهرهای تاریخی ضحاک و غلغله، غاریخ سرقاضان و آبشار دره هاجر نیستند که سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی را فرا می‌خوانند؛ بلکه این سرزمین شگفت‌انگیز دارای ده‌ها مناظر زیبای طبیعی است که از جذبه‌های ویژه گردشگری برخوردار می‌باشد.
یکی دیگر از جاهای دیدنی بامیان کوه عروس است که با حدود چهارهزاروپنج‌صد متر ارتفاع در امتداد سلسله قله‌های همیشه پربرف بابا، در انتهای دره سرسبز تگاب برگ ولسوالی پنجاب، مشرف به قریه‌های ترغی، مهر و ترپس و خاک چغیر سرقل یکاولنگ موقعیت دارد.
بلندترین نقطه این کوه که از شکوه و جلوه‌های شگفت‌انگیزی برخوردارد است؛ به عروسی سوار بر اسب می‌ماند که گویا خیلی از جمعیت سواره و پیاده به نام خیشو او را بدرقه می‌کنند تا به خانه داماد برساند.
زمانی‌که از سمت غربش با ستیغ آن کوه دیده شود چنان به‌نظر می‌رسد که گویا نوعروسی سوار بر اسپ در حال فرار به پیش، گروه سواره و لشکر پیاده به قصد اسارتش دورش را حلقه زده‌اند تا مانع رسیدن عروس به خانه بختش شوند.
چهار سمت کوه عروس در فصل بهار و تابستان پوشیده از انواع علف، زیره کوهی گل و گیاه است، وقت گل کَمَی چنان می‌نماید گویا که او پیراهن مخمل سبز گلدار به تن کرده است. این امر جلوه‌های بدیعی از طبیعت را در برابر چشم گردشگران به نمایش می‌گذارد.
احمدحسین احمدپور، آمر اطلاعات و فرهنگ ولایت بامیان می‌گوید: «با آن‌که اطراف کوه عروس گردشگاهی سرشار از زیبایی و طراوت برای توریستان و علاقه‌مندان به طبیعت است؛ مالداران و زنبور داران منطقه نیز هر سال برای چراندن گوسفندان‌شان و تهیه عسل به دامنه‌های آن ییلاق می‌روند.»
گردشگران طبیعت از اطراف کوه عروس برای دوستان خود عسل سوغات می‌برند، چون عسل تولید شده در این منطقه که به نام عسل کوه عروس یاد می‌شود از شهرت ویژه‌ای برخوردار است.
کوه عروس مکانی برای حیات وحش
ملا خدابخش یکی از باشندگان دامنه غربی این کوه می‌گوید: «در کوه عروس انواع پرنده‌های مهاجر باز شکاری، کرکس، باد خورک، کبک، پوپوک، کبوتر کوهی، سنگ کویک، بلبل هزار دستان، سیاه گولی و جغد و زندگی می‌کنند که گاهی پای صیادان را نیز به دامنه‌های این کوه می‌کشاند.»
عبدالرحمان احمدی، یکی دیگر از باشندگان پنجاب علاوه می‌کند: «اطراف این کوه به باغ وحشی می‌ماند که آنجا انواع حیوانات مثل بز کوهی، گله‌های آهو، گرگ، روباه، تبرغو، پیشک کوهی، خرگوش و دلده خفک بسیار زیاد دیده می‌شود.»
احمدی علاوه می‌کند: «کوه عروس علاوه بر انواع حیوانات وحشی، پرندگان مهاجر و گیاهان طبی، دارای سنگ‌های قیمتی مانند لاجورد، دُر، فیروزه و… نیز می‌باشد.»
از قضا، روزی این پسر، جهت انجام کاری از غرب کوه به شرق آن سفر می‌کند، در لب چشمه می‌نشیند تا جرعه آب بنوشد که چشمش میان آب به عکس دختر ماهروی می‌افتد، بی‌درنگ پیشتش را می‌کند و دختر را به بالینش می‌بیند، در دم با تمام وجود عاشق و دل‌باخته او می‌شود.
پس از مدتی عشقش را به او اظهار نموده، دختر را از پدرش خواستگاری می‌کند. پدر دختر که میر منطقه بوده از شجاعت و سخت‌کوشی پسر خوشش می‌آید و دخترش را به او عقد می‌کند. بعد از هفت شبانه‌روز طوی، داماد از خسرش اجازه می‌گیرد که به زادگاهش برگردد.
او عروسش را سوار اسب کورنگ نموده عازم زادگاهش می‌شود و پدر دختر هم تعدادی موظف می‌سازد که سازوسورنی زده عروس را تا خانه داماد بدرقه کنند. اما گروه از کافران که همه لشکر دیو بودند، آن‌ها را تعقیب می‌کنند، در آخرین قله کوه که می‌رسد، داماد جلو اسب عروس را رها کرده به دفاع از وی می‌پردازد.
وقتی داماد زخمی می‌شود، کافران به عروس نزدیک شده می‌خواهند او را اسیر و بی‌عفت کنند. در این هنگام آن عروس پاک‌دل پیش خدایش دعا می‌کند که آنان را از شر کافران نجات دهد و نگذارد دامن عفتش آلوده شود؛ پروردگار دعایش را مستجاب کرده عروس با همه همراهانش تبدیل به سنگ می‌شوند.
هم اکنون در میان مردم دایزنگی افسانه کوه عروس تبدیل به یک باور شده و نماد از عزت و سربلندی می‌باشد، علاوه بر کوه عروس، این ولایت دارای کوه‌های زیادی می‌باشد هر کدام از آن‌ها قصه‌ها، افسانه‌ها و جذبه‌های توریستی ویژه خود را دارند که از آن جمله می‌شود از کوه دو برادر، کوه لیلی مجنون و کوه میخ در ولسوالی ورس نام برد.
منبع: هشت صبح
در بامیان تنها بند امیر، مجسمه‌های تخریب‌شده بودا، شهرهای تاریخی ضحاک و غلغله، غاریخ سرقاضان و آبشار دره هاجر نیستند که سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی را فرا می‌خوانند؛ بلکه این سرزمین شگفت‌انگیز دارای ده‌ها مناظر زیبای طبیعی است که از جذبه‌های ویژه گردشگری برخوردار می‌باشد.
یکی دیگر از جاهای دیدنی بامیان کوه عروس است که با حدود چهارهزاروپنج‌صد متر ارتفاع در امتداد سلسله قله‌های همیشه پربرف بابا، در انتهای دره سرسبز تگاب برگ ولسوالی پنجاب، مشرف به قریه‌های ترغی، مهر و ترپس و خاک چغیر سرقل یکاولنگ موقعیت دارد.
بلندترین نقطه این کوه که از شکوه و جلوه‌های شگفت‌انگیزی برخوردارد است؛ به عروسی سوار بر اسب می‌ماند که گویا خیلی از جمعیت سواره و پیاده به نام خیشو او را بدرقه می‌کنند تا به خانه داماد برساند.
زمانی‌که از سمت غربش با ستیغ آن کوه دیده شود چنان به‌نظر می‌رسد که گویا نوعروسی سوار بر اسپ در حال فرار به پیش، گروه سواره و لشکر پیاده به قصد اسارتش دورش را حلقه زده‌اند تا مانع رسیدن عروس به خانه بختش شوند.
جذبه‌های توریستی کوه عروس
بلندی‌های کوه عروس تا نیمه‌های تابستان پوشیده از برف است. یک حوض آب در خمیدگی نزدیک به آخرین قله آن و چندین چشمه زلال نیز در کمرکش آن کوه خودنمایی می‌کند. در عین حال از شمال و جنوبش چشمه‌های آب گرم دره علی در یکاولنگ و خواجه میر در تگب برگ پنجاب جریان دارد که شکوه ویژه به کوه عروس بخشیده است.چهار سمت کوه عروس در فصل بهار و تابستان پوشیده از انواع علف، زیره کوهی گل و گیاه است، وقت گل کَمَی چنان می‌نماید گویا که او پیراهن مخمل سبز گلدار به تن کرده است. این امر جلوه‌های بدیعی از طبیعت را در برابر چشم گردشگران به نمایش می‌گذارد.
احمدحسین احمدپور، آمر اطلاعات و فرهنگ ولایت بامیان می‌گوید: «با آن‌که اطراف کوه عروس گردشگاهی سرشار از زیبایی و طراوت برای توریستان و علاقه‌مندان به طبیعت است؛ مالداران و زنبور داران منطقه نیز هر سال برای چراندن گوسفندان‌شان و تهیه عسل به دامنه‌های آن ییلاق می‌روند.»
گردشگران طبیعت از اطراف کوه عروس برای دوستان خود عسل سوغات می‌برند، چون عسل تولید شده در این منطقه که به نام عسل کوه عروس یاد می‌شود از شهرت ویژه‌ای برخوردار است.
کوه عروس مکانی برای حیات وحش
ملا خدابخش یکی از باشندگان دامنه غربی این کوه می‌گوید: «در کوه عروس انواع پرنده‌های مهاجر باز شکاری، کرکس، باد خورک، کبک، پوپوک، کبوتر کوهی، سنگ کویک، بلبل هزار دستان، سیاه گولی و جغد و زندگی می‌کنند که گاهی پای صیادان را نیز به دامنه‌های این کوه می‌کشاند.»
عبدالرحمان احمدی، یکی دیگر از باشندگان پنجاب علاوه می‌کند: «اطراف این کوه به باغ وحشی می‌ماند که آنجا انواع حیوانات مثل بز کوهی، گله‌های آهو، گرگ، روباه، تبرغو، پیشک کوهی، خرگوش و دلده خفک بسیار زیاد دیده می‌شود.»
احمدی علاوه می‌کند: «کوه عروس علاوه بر انواع حیوانات وحشی، پرندگان مهاجر و گیاهان طبی، دارای سنگ‌های قیمتی مانند لاجورد، دُر، فیروزه و… نیز می‌باشد.»
افسانه‌های کوه عروس
موسفیدان دایزندگی قصه می‌کنند که در روزگار قدیم در غرب این کوه دختری زندگی می‌کرد که در زیبارویی، کمال و عفت شهرت عام بود، آن طرف کوه پسری می‌زیست که شغل آهنگری داشت، این پسر نیز در شجاعت، دلیری و سخاوتمندی یکه و بی‌مانند بود.از قضا، روزی این پسر، جهت انجام کاری از غرب کوه به شرق آن سفر می‌کند، در لب چشمه می‌نشیند تا جرعه آب بنوشد که چشمش میان آب به عکس دختر ماهروی می‌افتد، بی‌درنگ پیشتش را می‌کند و دختر را به بالینش می‌بیند، در دم با تمام وجود عاشق و دل‌باخته او می‌شود.
پس از مدتی عشقش را به او اظهار نموده، دختر را از پدرش خواستگاری می‌کند. پدر دختر که میر منطقه بوده از شجاعت و سخت‌کوشی پسر خوشش می‌آید و دخترش را به او عقد می‌کند. بعد از هفت شبانه‌روز طوی، داماد از خسرش اجازه می‌گیرد که به زادگاهش برگردد.
او عروسش را سوار اسب کورنگ نموده عازم زادگاهش می‌شود و پدر دختر هم تعدادی موظف می‌سازد که سازوسورنی زده عروس را تا خانه داماد بدرقه کنند. اما گروه از کافران که همه لشکر دیو بودند، آن‌ها را تعقیب می‌کنند، در آخرین قله کوه که می‌رسد، داماد جلو اسب عروس را رها کرده به دفاع از وی می‌پردازد.
وقتی داماد زخمی می‌شود، کافران به عروس نزدیک شده می‌خواهند او را اسیر و بی‌عفت کنند. در این هنگام آن عروس پاک‌دل پیش خدایش دعا می‌کند که آنان را از شر کافران نجات دهد و نگذارد دامن عفتش آلوده شود؛ پروردگار دعایش را مستجاب کرده عروس با همه همراهانش تبدیل به سنگ می‌شوند.
هم اکنون در میان مردم دایزنگی افسانه کوه عروس تبدیل به یک باور شده و نماد از عزت و سربلندی می‌باشد، علاوه بر کوه عروس، این ولایت دارای کوه‌های زیادی می‌باشد هر کدام از آن‌ها قصه‌ها، افسانه‌ها و جذبه‌های توریستی ویژه خود را دارند که از آن جمله می‌شود از کوه دو برادر، کوه لیلی مجنون و کوه میخ در ولسوالی ورس نام برد.
منبع: هشت صبح
